Yüce Allah buyuruyor:
Allah’ın lütfundan kendilerine verdiklerini (gerekli yerde harcama yapmayıp) cimrilik yapanlar,
zannetmesin ki bu kendileri için hayırlıdır. Aksine bu onlar için bir şerdir. Çünkü cimrilik yaptıkları
şey, kıyâmet gününde boyunlarına dolanacaktır. (Âl-i İmran - 180)
Aşırı mal tutkusundan dolayı gerekli yerlerde harcama yapmayanlara cimri denir.
Cimrilik, nefs-i emmâreden kaynaklanan ve şeytan tarafından desteklenen mânevî bir hastalıktır.
Allah’ın verdiği nimetleri gerekli yerlerde harcama yapmayıp cimrilik edenler, paraları kasalarında
kaldığı için belki sevinirler ama gerçekte bu onlar için şerdir. Çünkü cimrilik yaptıkları şeyler kıyâmet
gününde kızgın demir halkalara dönüşecek ve boyunlarına dolanıp onları yakacak.
Peygamberimiz (s.a.v.) buyuruyor:
Cömert kişi Allah’a yakın, insanlara yakın, cennete yakın ve cehennemden uzaktır. Cimri kişi ise,
Allah’tan uzak, insanlardan uzak, cennetten uzak ve cehenneme yakındır. Câhil cömert, cimri âlimden
Allah’a daha sevimlidir. (Tirmizî)
Cömertler, hayır yolundaki harcamaları ile Allah’ın rahmetine, insanların sevgisine ve cennete yaklaşırken,
tabii olarak cehennemden uzaklaşırlar.
Cimriler de Allah’ın rahmetinden, insanların sevgisinden ve cennetten uzaklaştıkça, cehenneme daha fazla
yaklaşırlar.
Yüce Allah buyuruyor:
Kim ki nefsinin cimriliğinden korunursa, işte onlar kurtuluşa erenlerdir. (Haşr - 9)
İnsanın mânevî olgunluğa ulaşması ve ruhsal huzuru yakalaması, nefs-i emmâresinden kaynaklanan
kötü duygulardan arınmasına bağlıdır. İşte bu kötü duygulardan bir de cimriliktir.
Kurtuluşa ermemiz cimrilik duygusundan arınmamıza bağlı olduğu için Yüce Allah bizlere zekât ve hac
gibi mali ibâdetleri farz kıldı. Ayrıca Allah yolunda harcama yapmamızı, din uğrunda parasal destek
sağlamamızı, yakınlarımızı ve yoksulları gözetmemizi de tavsiye buyurdu.
Yüce Allah buyuruyor:
İşte sizler, Allah yolunda harcama yapmaya dâvet olunuyorsunuz. İçinizden bazıları cimrilik
ediyor. Gerçekte kim cimrilik ederse, ancak kendisine cimrilik etmiş olur. (Muhammed - 38)
Allah yolunda harcama yapmak, yakınları ve yoksulları gözetmek gerçekte âhiret yatırımı olduğu
için cimrilik yapanlar ancak kendilerine cimrilik etmiş olurlar. Çünkü öldükleri an, cimrilik ettikleri
malların hepsi dünyada kalacak, vârisleri kavga dövüş onları paylaşacak ve cimrilik eden de
mahşerde hava alacak.
Ancak, yağmurdan kaçarken doluya yakalanmamak için, Yüce Allah şöyle buyuruyor:
Akrabaya, yoksula ve (yolda kalmış) yolcuya hakkını ver. (Sakın ha!) gereksiz yere de (malını) saçıp
savurma! Çünkü gereksiz yere saçıp savuranlar, şeytanların kardeşleridir. Şeytan ise Rabbine karşı
çok nankördür. (İsrâ - 26 - 27)
Hücrelerin çekirdeğindeki kromozomlardan, atomların çekirdeğindeki nötronlara ve protonlara kadar
her şeyi belirli bir denge kanununa bağlayan Yüce Allah, verilmesi gereken yere vermeyip cimrilik
yapmayı da ve gereksiz yere malı saçıp savurmayı da yasaklıyor ve bize ikisinin arasında bir denge
kurmamızı tavsiye ediyor.
Yüce Allah buyuruyor:
(Allah’ın gerçek kulları) harcamalarında ne israf, ne de cimrilik ederler, ikisi arasında
bir denge kurarlar. (Furkan - 67)
Akrabalar, komşular ve din kardeşleri arasında denge kurmak gerektiği gibi, cimrilik ile savurganlık
arasında da denge kurmak gereklidir ve bu dengeyi kuranlar Allah’ın gerçek kullarıdır.
Mânevî cimrilik!
Peygamberimiz (s.a.v.) buyuruyor:
Gerçek cimri, yanında adım anıldığı halde bana salâvât-ı şerîfe getirmeyendir. (Tirmizî)
Peygamberimizin adı anıldığında salâvât-ı şerîfe getirmeyen, Allah’ın adı anıldığında celle celâlühü (c.c.)
ya da celle şânühü (c.ş.) gibi ta’zim içeren bir söz söylemeyen, erkek sahabenin adı anıldığında radıyallahü
anhü ve kadın sahabenin adı anıldığında radıyallahû anhâ demeyen, evliyaların ve sâlih kimselerin adı
anıldığında rahmetullahi aleyh (r.a) demeyenler de mânevî cimrilerdir.