Peygamberimiz (s.a.v.) buyuruyor:
Evlenin, boşanmayın. Çünkü boşanmada Arş titrer. (Deylemî)
Boşanmanın Arapçası talâk’dır. Talâk, bir şeyin bağını çözüp salıvermek
demektir. Bu nedenle nikâh bağının çözülüp eşlerin birbirinden ayrılmasına
da talâk (boşanma) denir.
Peygamberimiz, “Evlenin, boşanmayın. Çünkü boşanmada Arş titrer”
buyuruyor. Arş’ı titreten boşanma olayı, gerçekten kalpleri de titretir, yuvaları yıkar,
ocakları söndürür, eşleri birbirinden ayırır ve yavruları yetim bırakır.
Boşanma, ahlâki çöküntülere, gerilimlere, bunalımlara ve iki aile arasında
kırgınlıklara, hatta düşmanlıklara neden olur. Sonuçta boşanmadan
en çok etkilenen yine çocuklar olur. Çünkü zavallı yavrular ana-baba
sağlığında boyunları bükük ve yetim kalırlar.
Peygamberimiz (s.a.v.) buyuruyor:
Allah’ın en sevmediği helâl, boşanmadır. (Ebû Dâvûd)
Boşanma, Allah katında sevimsiz olduğu gibi insanlar arasında da sevimsizdir
ve her toplumda hoşgörü ile karşılanmayan bir olaydır. Ancak her
şeyin istisnaları (ayrıcalıkları) olduğu gibi boşanmanın da istisnaları vardır
ve bazı durumlarda boşanmak, evliliğin devamından daha hayırlıdır.
Örneğin; bir erkeğin kötü yolda olan hanımını boşaması daha hayırlı
olduğu gibi, farz olan ibâdetleri yapmasına yani beş vakit namazı kılmasına,
Ramazan’da oruç tutmasına ve örtünmesine engel olan kocasından
ayrılmak da kadın için daha hayırlıdır.
Bu nedenle Yüce Allah boşanmayı tamamen yasaklayıp bütün kapıları
kapamamış, gerekli ve zorunlu haller de kullanılmak üzere bazı kapıları
açık bırakmıştır.
İslâm’da bazı istisnalar dışında boşama yetkisi erkeğin elindedir. Ancak
erkekler tarafından bu yetkinin istismar edilmemesi ve kadınların gereksiz
yere “boş ol” sözleri ile onurlarının zedelenmemesi için Allah boşamaya
kısıtlayıcı sınırlamalar ve erkeğin onurunu zedeleyici hükümler koymuştur.
Yüce Allah buyuruyor:
Boşanma iki defadır. Ondan (ikinci boşamadan) sonra ya iyilikle
tutmak (güzel geçinmek) ya da güzellikle boşamaktır. (Bakara - 229)
Yüce Allah boşama yetkisini erkeğe verirken, bunu üç boşama hakkı
ile sınırlamıştır. Şöyle ki; eşini ilk defa boşayan erkek, dilerse eşi ile evlenebilir.
Ancak boşama hakkının birini yitirdiği için geriye iki hakkı kalır. Eğer
eşini ikinci defa boşarsa, yine tekrar alabilir ama iki hak
Ya üçüncü defa boşar ve son hakkını kullanırsa ne olur?
Yüce Allah buyuruyor:
Eğer erkek hanımını (üçüncü defa) boşarsa, bundan sonra kadın
başka bir erkekle nikâhlan (ıp cinsel ilişkide bulun) madıkça ona (ilk
kocasına) helâl olmaz. (Bakara - 230)
Erkek, ağzına, diline ve öfkesine hâkim olamayıp hanımını üçüncü
defa boşarsa, son hakkını da yitirdiği için artık aralarında evlilik bağları
kalmaz ve kadın boşanma iddetini beklemeye başlar.
Boşanan kadının iddeti, âdetten kesilmişse üç ay (90 gün), âdetten
kesilmemişse, üç âdet görünceye ve gebe ise doğum yapıncaya kadardır.
İddet tamamlandıktan sonra kadın-erkek aralarında anlaşıp tekrar bir araya
gelmek isterlerse, Belirli bir müddet sonra boşama şartı koşmaksızın kadının başka bir
erkekle nikâhlanması ve onunla cinsel ilişkide bulunması şarttır. İkinci eşi
cinsel ilişkide bulunduktan sonra kadını boşarsa, tekrar boşanma iddetini
tamamlar ve sonra ilk eşi ile evlenebilir.
Yüce Allah boşama yetkisini erkeğe verirken, koyduğu kısıtlayıcı önlemler
ve erkeğin onurunu zedeleyici hükümlerle, hem kadın haklarını korumuş
hem de boşamayı güçleştirmiştir.
Boşama ve boşanma dışında!
Erkek üvey kızına ve kadın üvey oğluna şehvetle dokunsa, öpse, derhal
nikâhları geçersiz olur ve tekrar evlenmeleri ebedî haram olur.
Eşlerden ikisinin de aynı kadından süt emdikleri kesinleşirse, nikâhları
derhal geçersiz olur.
Eşlerden biri din karşıtı görüşleri benimseyip ateist olsa, Allah, Peygamber,
din, îman, Kâbe ve Kur’an gibi kutsal şeylere sövüp hakaret etse, beş vakit namaz
gibi kesin farzları ya da şarap, domuz eti, faiz ve zina gibi kesin haramları
inkâr etse, derhal din’den çıkıp mürted (kâfir) ve nikâhı da geçersiz olur.
Hatasından dönüp tevbe ve tecdid-i îman ederse, nikâhını da yenilemesi gerekir.